WRİGHT KARDEŞLER: İLK MOTORLU UÇAĞIN İCADI

WRİGHT KARDEŞLER: İLK MOTORLU UÇAĞIN İCADI

İlk motorlu uçağı yapan ABD'li ünlü kardeşler, Orville Wright (d. 19 Ağustos 1871 - ö.30 Ocak 1948) ve Wilbur Wright (d.16 Nisan 1867- ö.30 Mayıs 1912), 17 Aralık 1903'te Kuzey Carolina’da kardeşlerden Orville Wright'in kontrolünde havalanan ilk uçağı aerodinamik ses teorisine bağlı kalarak uçurmuşlardır.

İLK MOTORLU UÇAĞA GİDEN YOL

Wright kardeşleri başarıya götüren nedenlerin ilki birlikte çalışmaları ve birbirleriyle yaptıkları mükemmel işbirliğiydi. İkincisi, bir motorlu uçak yapmaya başlamadan önce uçma tekniğini öğrenmeye karar vermeleriydi.

Wright kardeşler uçmayı önce planör yaparak ve planör kullanarak öğrendi. Ayrıca 1899'da kuşların nasıl uçtukları hakkında kendilerine ipucu verebilecek her şeyi sistemli bir şekilde incelemeye başladılar. Kuşları gözlemleyerek sert havalarda uçuş düzeylerini korumak için kanat uçlarını nasıl büktüklerini not aldılar. Kanat bükmeyi planörlerinin kanatlarının uçaklarını bir mekanizma yardımıyla eğerek taklit ettiler.

(Otto Lilienthal)

Wright kardeşler kendilerinden önce uçmayı deneyen mucitlerden sadece Berlin yakınlarındaki bir tepe üstünden planörle uçuş denemeleri yapan ve bu konuda çok dikkatli notlar tutan Alman mühendisi Otto Lilienthal'in çalışmalarını dikkate aldılar. Lilienthal uçabilecek bir uçağın havayla temas halinde olan sabit bir kanadı olması gerektiğini gösterdi. Kararlı bir uçuşu gerçekleştirebilmek için gerekli kontrol sadece onun söylediği böyle bir kanat tarafından sağlanabilirdi ve bu konuda Wright kardeşler de onunla uyuşuyordu.

Wilbur ve Orville Wright bilimsel öğrenim görmemelerine rağmen 200 farklı tipte kanat yaptılar ve bu kanatları denemek için rüzgâr tüneli yaptılar. Bu çalışmaların sonunda Wright kardeşler 17 Aralık 1903'te havalanan ilk uçağı aerodinamik ses teorisine bağlı kalarak yaptı.

Bu uçak benzin motorlu ve iki pervaneliydi. Pilotla birlikte ağırlığı 335 kg’dı. Bu uçuşun beş tane görgü şahidi vardır. Orville birinci denemede 12 saniye uçtu. Ve sadece 37 metre mesafe kat etti. O günkü son denemesinde ise, bu süre 59 saniyeye çıkmıştı ve 280 metrelik bir mesafeye uçmuştu.

Daha sonra uçaklarını geliştirdiler ve 1904 yılında uçağa havada dönüşler yaptırarak, geri dönmek suretiyle kalktıkları noktaya inmeyi başardılar. “Flayer 1” adını verdikleri uçaklarının 1000 dolar civarında maliyeti vardı. Kanat açıklığı 20 metre ve ağırlığı 700 kg’dı. Üzerindeki kendi tasarımları motor 12 beygir gücünde ve 77 kg ağırlığındaydı. Bu iki pervaneli uçak Washington’daki Ulusal Havacılık ve Uzay Müzesi’nde sergilenmektedir.

Wright kardeşler bir süre sonra “Flayer II” modelini tasarladılar. Bu uçakla 1904′te 105 uçuş gerçekleştirdiler. Bu modeli geliştirerek çok kullanışlı bir model olan “Flyer III” modelini 1905 yılında yaptılar. Dayton yakınlarında yaptıkları uçuşlara rağmen insanlar uçan bir makinanın yapıldığına inanamıyorlardı.

Glenn H. Curtis

4 Haziran 1908 tarihinde ABD’nin ilk ‘resmi’ uçuşunu Kanadalı Glenn H. Curtis, June Bug adını verdiği dışarıdan yardım almadan kalkabilen bir uçak ile yaptı. Bu uçuş Amerika’nın ilk resmi “Havadan Ağır Uçağı ve Uçuşudur”. Glenn H. Curtis 1 numaralı Pilot Lisansı sahibidir, Wright Kardeşler ise 4 ve 5 numaralı lisansları almışlardır.