TÜRK
EDEBİYATINDA YAZILI ESERLERDE İLKLER ÖZET

·
İlk yerli tiyatro eseri: Şinasi
/ Şair Evlenmesi /1859
·
İlk yerli roman: Şemsettin Sami / Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat
·
Batılı tekniğe uygun ilk roman: Halit Ziya Uşaklıgil/Aşk-ı Memnu
·
İlk çeviri roman: Yusuf
Kamil Paşa/ Fenelon’dan Telemak /1859
·
İlk köy romanı: Nabizade
Nazım / Karabibik
·
İlk psikolojik roman: Mehmet Rauf / Eylül
·
İlk realist roman : Recaizade
Mahmut Ekrem / Araba Sevdası
·
İlk resmi Türkçe gazete : Takvim–i
Vakayi
·
İlk yarı resmi gazete : Ceride-i
Havadis
·
İlk edebî roman: Namık
Kemal / İntibah
·
İlk tarihi roman : Namık
Kemal / Cezmi , A. Mithat / Yeniçeri
·
İlk özel gazete : Şinasi
ile Agah Efendi/ Tercüman-ı Ahval
·
İlk pastoral şiir : A.Hamit Tarhan /Sahra
·
İlk şiir çevirisini yapan, ilk
makaleyi yazan: Şinasî
·
Noktalama işaretlerini ilk kez kullanan, ilk Türk gazeteci: Şinasi
·
Aruzla ilk manzum tiyatro eseri yazan: A.Hamit Tarhan/Eşber
·
Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri: A. Hamit Tarhan / Nesteren
·
İlk bibliyografya: Kâtip
Çelebi / Keşfü’z Zünun
·
İlk hatıra kitabı: Babürşah /Babürname
·
İlk hamse yazarı: Ali Şir Nevai
·
İlk tezkire: Ali Şir
Nevai /Mecalisün Nefais
·
İlk şiir antolojisi: Ziya
Paşa /Harabat
·
İlk atasözleri kitabı: Şinasi /Durub-i Emsal-ı
Osmaniye
·
İlk mizah dergisi: Diyojen /Teodor Kasap
·
İlk hikâye kitabı: A.Mithat
Efendi / Letaif-i Rivayet
·
İlk fıkra yazarı: Ahmet
Rasim
·
İlk Türkçe yazılan ilk kitap: Yusuf Has Hacip / Kutadgu Bilig
·
İlk siyasetname: Yusuf
Has Hacip/ Kutadgu Bilig
·
Mesnevi tarzında yazılmış ilk eser: Y. H. Hacip / Kutadgu Bilig
·
İlk didaktik şiir örneği: Kutadgu
Bilig
·
Aruzla yazılan ilk eserimiz: Kutadgu
Bilig
·
İlk mensur şiir örneklerini veren: Halit Ziya Uşaklıgil
·
Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan: Mehmet
Emin Yurdakul
·
İlk
makale: Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi
·
İlk edebi bildiriyi yayımlayan topluluk: Fecr-i
Ati (Servet-i Fünün)
·
İlk seyahatname: Seydi Ali Reis / Miratül Memalik
·
İlk Edebiyat tarihçimiz: Abdulhalim
Memduh Efendi
·
Batı anlayışındaki ilk edebiyat tarihçimiz: Fuat Köprülü
·
Sahnelenen ilk tiyatro: Namık
Kemal / Vatan yahut Silistre
·
Kafiyeyi şiire serperek klasik nazım şekillerinden farklı ilk
örnekleri veren: Tevfik Fikret
·
Türkçenin ilk dil bilgisi kitabı: Süleyman
Paşa / Sarf-ı Türki
·
İlk natüralist eserimizin yazarı: Nabizade Nazım / Zehra
·
Divan Edebiyatında mahallileşme akımının temsilcisi: Nedim
·
Şarkı nazım türünü ilk kullanan: Nedim
·
İlk tarih ve coğrafya
ansiklopedisi: Kamusul
Alam
·
İlk sözlüğümüz: Kaşgarlı
Mahmut / Divan-ı Lügat-it Türk
·
İlk Türkçe sözlük: Şemsettin
Sami / Kamus-ı Türki
·
İlk özdeyiş örneklerini veren: Ali Bey / Lehçet’ül
Hakayık
·
Türk adının geçtiği ilk Türkçe metin: Orhun Abideleri (Göktürk
Kitabeleri)
·
Edebiyatımızda objektif eleştirinin nasıl olacağını ilk açıklayan: R.M. Ekrem
·
Edebiyatımızdaki milli dönemin açılmasına
öncülük eden: Mehmet Emin Yurdakul
·
Konuşma diliyle yazılmış ilk hikâyenin yazarı: Ömer
Seyfettin
·
Edebiyatımızda ilk kafiyesiz
şiirini yazan: A.
Hamit Tarhan / Validem
·
İlk köy şiiri: Muallim
Naci / Köylü Kızların Şarkısı
·
İlk Türk alfabemiz: Göktürk
Alfabesi
·
Tekke şiirinin kurucusu: Ahmet
Yesevi
·
İlk Türk destanı: Alp Er
Tunga Destanı
·
Bizde batılı anlamda ilk
eleştiriyi yazan: Namık
Kemal
·
Bizde epik tiyatro türünün kurucusu: Haldun Taner
·
İlk kadın romancımız: Fatma
Aliye Hanım
·
Süslü nesrin ilk temsilcisi: Sinan
Paşa
·
Dünyanın halen yaşayan en büyük ve ilk Müslüman Türk Destanı: Kırgızların Manas Destanı
·
Edebiyat kelimesini bizde ilk kullanan: Şinasi
·
Kurtuluş savaşımızı doğrudan işleyen roman: H.E.Adıvar/Ateşten Gömlek
·
İlk uyarlama tiyatro eserinin yazarı: Ahmet Vefik Paşa
·
Deneme türünün kurucusu: Montaigne
·
İlk divan şairi: Hoca
Dehhani
·
Hikâyede gerçek anlamda ilk kez Anadolu’yu işleyen: Refik Halit Karay
·
En başarılı psikolojik roman
yazarımız: Peyami Safa / 9.Hariciye Koğuşu